Vakum kaçakları, vakum sistemleri ile uğraşan insanların sıkça karşılaştığı istenmeyen bir durumdur. Bu bakımdan bu yazımızda vakum kaçaklarının neler olduğu ve vakum kaçakların hangi yöntemler ile tespit edilebileceği anlatılacaktır.
Vakum Kaçaklarının Çeşitleri Nelerdir ?
Vakum sistemlerinde gerçekleşen kaçaklar genellikle 2 sınıfa ayrılır.Bunları sırasıyla yazacak olursak gerçek kaçaklar ve sanal kaçaklar’dır.
- Gerçek vakum kaçakları : Bu tür vakum kaçakları vakum sistemlerinin atmosfer ortamından iyi yalıtılamadığı için atmosfer ortamından vakum kabini/kazanı içerisine gaz girişi ile oluşan kaçaklar’dır. Bu kaçaklar eklem yerlerinin bağlantılarından, o-ring yataklarından , menteşelerinin yeterince sıkıştırılamamasından dolayı gerçekleşir.
- Sanal vakum kaçakları : Bu tür kaçaklarda ise gerçek vakum kaçaklarının aksine vakum sistemi içerisinde sıkışan gazların bulunduğu bölgeden yavaş yavaş vakum sistemi ve vakum kazanı içerisine sızarak vakum seviyesini bozan kaçaklar’dır. Bu kaçak türüne örnek vakum kazanı/kabinin montajı sırasında kullanılan vidaların montalandığı yerde sıkışan gazlar bunlara en iyi örneklerdir.
Vakum Sistemlerinde Vakum Kaçakların Belirlenmesi ?
- Eğer vakum düzeneğin basıncının zamanla artması,
- Vakum düzeneğinin basıncı doğrusal bir eğimle artması,
- Beklenen vakum seviyesine inilememesi. Bu duruma örnek verecek olursak turbo moleküler pompa kullanılan bir vakum sisteminde beklenen vakum seviyesinin 10^-6 torr iken ölçülen değerin 10^-3 olması gibi) olacak şekilde bu 3 madde vakum sisteminde dikkatli bir şekilde gözlemlenir.
Vakum Sistemlerinde Vakum Kaçaklarının Belirlenmesinde Kullanılan Testler nelerdir ?
- Bu testlerden ilki sabunlu köpük testidir. Bu yöntemde sabun köpürtülür ve ardından vakum kaçağının tahmin edilen bölgesine sürülür. Sabun köpünde eger kabarma veya boloncuk oluşuyor ise bu bölgede kaçak olduğu tespit edilir.
- Bu testlerden ikincisi ise aseton testidir.Sabun köpüğü tekniğinde tespit edilemeyen vakum kaçağı bu yöntem ile tespit edilmeye çalışılır. Aseton testinde vakum kaçağının tahmin edilen bölgesine aseton damlatılır. Ardından vakum sistemine ait vakum ölçerden vakum seviyesi gözlemlenir.Eğer vakum seviyesi yükseliyor ise bu bölgede kaçak olduğu tespit edilir.
- Bu testlerden üçüncüsü ise helyum kaçak dedektörü testidir. Aseton testinden sonuç alınamadığı durumlarda ise bu yönteme başvurulur. Bu yöntemde ise vakum sisteminin vakum seviyesinin 10^-4 torr mertebelerinde bulunması gerekir. Vakum seviyesi 10^-4 torr seviyesine indiği zaman vakum kaçağı tahmin edilen bölgeye he gazı sıkılır.Eğer bu bölgede kaçak varsa he bu bölgeden girer ve vakum kazanına bağlanan he kaçak dedektörüne ulaşarak vakum kaçağı tespit edilir.
Not : Bu testlere ek olarak akustik yöntem ve radyoizotop yöntemide bazı durumlarda kullanılmaktadır.
electrologs 