Merhaba arkadaşlar bugünkü yazımızda sistem yazılımında kullanılan FPGA’ın temeli olan sayısal elektroniğine giriş yapacağız. Bu giriş yapılarından ise , ve(AND), veya(OR), değil(NOT), ve değil (NAND), veya değil (NOR), özel veya (EX-OR), tampon (BUFFER) mantık kapılarını inceleyeceğiz.
< VE (AND ) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Girişinden uygulanan bilgiye ve (.) işlemi yapan kapıdır. Bu işlem çarpma işlemine benzetilebilinir. Girişlerinin bir tanesinin sıfır olması çıkışı sıfır yapar. Q=A.B ya da Q=AB şeklinde gösterilir. Şekil 1’de kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Ve yapısına ait devre şekil 2’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-1 deki 7408 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Ve mantık devresinde kullanılan butonlarıa ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 3’de verilmiştir.Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< VEYA ( OR ) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Girişlerinden gelen bilgilere veya işlemi yapar. Toplama işlemine benzer fakat toplamadan farklı olarak girişlerinden 1 tanesine 1 olsa bile çıkışı 1’dir. Q=A+B şeklinde gösterilir. Şekil 4’de kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Veya yapısına ait devre şekil 5’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-4 deki 7408 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Veya mantık devresinde kullanılan butonlara ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 6’da verilmiştir.Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< DEĞİL ( NOT ) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Tek girişli bu kapı, girişin tersini alır. Giriş 1 ise çıkış 0’dır, veya tam tersi. Q=A′ şeklinde gösterilir. Şekil 7’de kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Değil yapısına ait devre şekil 8’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-1 deki 7404 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Değil mantık devresinde kullanılan buton ait 2 farklı simülasyon sonuçları şekil 9’da verilmiştir. Butona basıldığında çıkış lojik-0 olmaktadır.Tersi durumda ise butona basılmadığı zaman çıkış lojik-1 olmaktadır.Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< VEDEĞİL ( NAND) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Ve değil kapısının arkasına değil kapısı eklenmiş kapıdır. Şekil 10’da kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Ve değil yapısına ait devre şekil 11’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-10’daki 7400 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Ve değil (NAND) mantık devresinde kullanılan butonlara ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 12’de verilmiştir. Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< VEYADEĞİL ( NOR) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Veya kapısının arkasına değil kapısı eklenmiş kapıdır. Şekil 13’de kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Veya değil yapısına ait devre şekil 14’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-13’deki 7402 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Veya değil (NOR) mantık devresinde kullanılan butonlara ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 15’de verilmiştir. Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< ÖZEL VEYA ( EX-OR) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Bu kapı özel yapılı bir kapıdır. Girişlerinin 0 ya da 1 olmasından bağımsız olarak iki girişi birbirine karşılaştırarak işlem yapar. Girişler birbirinden farklı ise çıkışı 1’dir. Şekil 16’da kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Özel veya yapısına ait devre şekil 17’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil 16’daki 7486 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Özel veya (NOR) mantık devresinde kullanılan butonlara ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 18’de verilmiştir. Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
< TAMPON( BUFLİP-FLOPER) İŞLEMİ >
Teorik Bilgi
Tampon kapısı aslında bir kapı gibi işlem yapmaz. Girişi olduğu gibi çıkışa aktarır. Devre tasarımında devre girişlerinin eşit sayıda kapıdan geçmesi için kullanılır. Hassas devrelerde kapıların neden olduğu gecikmeyi eşitler. Şekil 19’da kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Devrenin Kurulumu
Tampon devresi yapısına ait devre şekil 20’deki gibi kurulur. Bu devrede ise şekil-19’daki 7407 entegresi kullanılmıştır.
Devrenin Simülasyonu
Tampon (BUFFER ) mantık devresinde kullanılan butonlara ait 4 farklı simülasyon sonuçları şekil 21’de verilmiştir. Sağ alt tarafta verilen rakamlar ise butonların lojik durumunu belirtmektedir.
Sitemizde paylaştığımız veya sitemizde paylaşım yapılması istediğiniz konular hakkında sizlere hızlı cevap verilmesi ve canlı sohbet desteği için facebook sayfamızdan( https://www.facebook.com/electrolog.blog/) bizler ile iletişime geçebilirsiniz arkadaşlar.Bilgi paylaşıldıkça güzeldir…
electrologs 
One comment